W Arłamowie o przyszłości zawodu

Tematykę XV Zjazdu zdominowały przede wszystkim kwestie dotyczące unijnej reformy rynku audytorskiego i jej wpływu na rozwiązania prawne w poszczególnych krajach. Uczestnicy dyskutowali na temat podziału uprawnień i odpowiedzialności pomiędzy publicznymi organami nadzoru nad zawodem biegłego rewidenta a samorządami zawodowymi. Innymi omawianymi zagadnieniami były wyzwania związane z wdrożeniem międzynarodowych standardów badań w poszczególnych krajach, i związane z tym wsparcie merytoryczne i technologiczne małych i średnich firm audytorskich ze strony krajowych organizacji zawodowych. Eksperci poświęcili też uwagę planowanym zmianom w zakresie rachunkowości i badania sprawozdań finansowych jednostek sektora publicznego.

Szerszy zasięg unijnej reformy rynku audytorskiego?
Petr Kriz, prezes FEE, zachęcił uczestników pierwszego warsztatu do rozmowy o modelach implementacji unijnej reformy rynku audytorskiego. Goście zjazdu dyskutowali m.in. o pojawiających się pomysłach rozszerzania regulacji dotyczących usług zakazanych i rotacji firm audytorskich na inne podmioty niż tylko jednostki zainteresowania publicznego. Kraje grupy zgodziły się, że takie działanie może stworzyć nieproporcjonalne obciążenia dla rozwoju usług audytorskich w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. Co więcej, byłoby też niezgodne z modelem nadzoru ustanowionym przez Unię. We wszystkich państwach grupy zawężona najprawdopodobniej zostanie natomiast definicja jednostek zainteresowania publicznego. Dotychczas najwęższy zakres definicji jzp stosowali Węgrzy i Czesi. Teraz do tej grupy dołączą najprawdopodobniej Polska i Słowacja.

Uczestnicy warsztatów dyskutowali też o modelach nadzoru nad zawodem biegłego rewidenta. - Czesi i Słowacy idą w kierunku mieszanej kontroli jakości - mówi Krzysztof Burnos, członek KRBR. To oznacza, że w przypadku gdy firma audytorska przeprowadza badanie w jzp i innym podmiocie, organa nadzoru publicznego będą wykonywać kontrolę tylko w tym pierwszym zakresie. - To podejście zgodne z duchem reformy unijnej, której ideą było skupienie się na najbardziej wrażliwej części rynku, a więc jednostkach zainteresowania publicznego - wyjaśnił Krzysztof Burnos.

Firmy oczekują wsparcia we wdrażaniu MSB
Drugi dzień zjazdu zdominował temat wyzwań związanych z wdrażaniem międzynarodowych standardów badań. Przedstawiciele organizacji z państw, w których od lat one funkcjonują zwracali uwagę na potrzebę ciągłego zapewnienia wsparcia dla firm audytorskich. - Biegli rewidenci będą na początku popełniać błędy, to nieuniknione - mówili zagraniczni goście. Ważne, by zrozumieć, że to wciąż proces wdrażania, który może nie być doskonały w pierwszym okresie stosowania MSB. Takie podejście do problemu powinno pojawić się też ze strony polskiego regulatora. Być może należałoby rozważyć ten fakt w przypadku kontroli, tak by w pierwszym roku stosowania nowych standardów nastawić się na sankcje w większym stopniu o charakterze rekomendacyjnym. Ale większego wsparcia we wdrażaniu MSB oczekują też małe i średnie firmy audytorskie. - Uczestnicy warsztatu zgodzili się, że przewodniki globalne dot. stosowania MSB są niewystarczające i jest potrzeba opracowania przewodników o charakterze lokalnym - mówi Krzysztof Burnos, który zainicjował i poprowadził warsztat na temat wsparcia Izby dla MŚFA. W niektórych krajach UE pojawił się nawet pomysł przeanalizowania standardów pod kątem stworzenia specjalnych, dedykowanych małym i średnim firmom audytorskim. - Widać tendencję rozwijania pomocy o charakterze merytorycznym dla mniejszych podmiotów. Jako Izba widzimy potrzebę opracowania dodatkowych materiałów i wytycznych do badania zgodnie z MSB. Podpisaliśmy już stosowną deklarację - dodał. Być może organizacje należące do Grupy podejmą decyzję o połączeniu sił i opracowaniu wspólnych wytycznych. To pozwoliłoby dodatkowo zachować jednolitość w lokalnych interpretacjach standardów.

Potrzebne jasne zasady w sprawozdawczości sektora publicznego
Uczestnicy ostatniego warsztatu - pod przewodnictwem Marii Rzepnikowskiej, członka KRBR - dyskutowali o konieczności wprowadzenia standardów sprawozdawczości finansowej w sektorze publicznym. IPSAS (International Public Sector Accounting Standards) stają się coraz bardziej istotne - sprawozdawczość wspomnianych jednostek powinna być pełna, zrozumiała i powinna ujmować wszystkie przeprowadzone transakcje. Ale wprowadzenie standardów w tym obszarze nie jest prostą operacją - Słowacji, w której IPSAS już funkcjonują, zajęło przeszło pięć lat, aby w pełni przygotować się do przejścia na nowe standardy. Konieczne było wprowadzenie zmian w organizacji rachunkowości, ale zmiana ostatecznie pomogła jednostkom w procesach zarządzania. Polskie przedstawicielstwo przyznało, że to dobry kierunek działań, a KIBR będzie promował poszerzanie wiedzy na temat IPSAS w kraju.

Polska podtrzymuje wieloletnią tradycję
Tegoroczny Zjazd Wyszehradzki to już czwarty organizowany przez polski samorząd biegłych rewidentów. Współpraca w ramach tzw. Porozumienia Wyszehradzkiego trwa od 2001 roku kiedy podpisały je oficjalnie organizacje biegłych rewidentów z: Polski (KIBR), Czech (KACR), Słowacji (SKAU) i Węgier (MKVK). W przeszłości, w niektórych spotkaniach - w roli obserwatorów - uczestniczyli przedstawiciele organizacji zawodowych z Azerbejdżanu, Bułgarii, Francji, Kazachstanu, Rumunii, Ukrainy, Wielkiej Brytanii. Spotkania służą zawsze omówieniu aktualnych zagadnień dotyczących zawodu biegłego rewidenta w poszczególnych krajach, zachodzących zmian w legislacji i innych kluczowych kwestii dyskutowanych i wdrażanych na forum europejskim i międzynarodowym. Stąd też obecność na przestrzeni lat gości m.in. z Federacji Ekspertów Księgowych (FEE), a w tym roku również reprezentantów Banku Światowego.