Samorząd biegłych rewidentów postuluje zmiany w rządowym projekcie deregulacji audytu

Stanowisko Polskiej Izby Biegłych Rewidentów, wskazujące na konieczność korekty kilku zapisów projektu tzw. deregulacyjnej nowelizacji ustawy o biegłych rewidentach (projekt UD257), powstało w ramach konsultacji publicznych ogłoszonych przez Ministerstwo Finansów.

Samorząd wskazuje, że w projekcie przekazanym do konsultacji znalazł się zapis o skróceniu do 5 lat okresu wszczynania postępowań dyscyplinarnych i administracyjnych, pozostawiono natomiast przepisy, zgodnie z którymi, jeżeli w tym okresie wszczęte zostało postępowanie, to karalność ustaje z upływem 10 lat od chwili popełnienia przewinienia dyscyplinarnego. Jednocześnie, jeśli dojdzie do wszczęcia postępowania, to wydłużeniu (do zakończenia postępowania) ulega również okres przechowywania dokumentacji. Zdaniem PIBR może to powodować niepewność prawną oraz przewlekłość procedur zarówno wobec badanych jednostek, jak i samych rewidentów. Jak argumentuje PIBR, przepisy dotyczące biegłych rewidentów są odmienne i znacznie surowsze niż w przypadku innych zawodów zaufania publicznego.

W ocenie samorządu, zarówno biegły rewident, jak i jego klient mają prawo oczekiwać, że po okresie przedawnienia, który powinien być analogiczny jak u innych zawodów zaufania publicznego, nie będzie kwestionowana prawidłowość wykonanego badania sprawozdania finansowego, a tym samym nie będzie podważana prawidłowość zatwierdzenia sprawozdania finansowego i podziału wyniku.

PIBR rekomenduje powrót do stanu prawnego sprzed 2021 r. (czyli 5-letniego okresu przechowywania dokumentacji i akt zleceń usług atestacyjnych i usług pokrewnych oraz takiego samego okresu przedawnienia karalności za naruszenia administracyjne i przewinienia dyscyplinarne) lub ewentualne skrócenie okresu karalności do 7 lat.

PIBR zauważa, że zaproponowane przez resort finansów przepisy w zakresie składania oświadczeń przez firmę i kluczowego biegłego rewidenta nie w pełni realizują cel deregulacji. Projekt  nakłada zbyt dużą i niepraktyczną liczbę obowiązków administracyjnych, które wiążą się z wysokimi kosztami i nie podnoszą jakości badania. Co ważne, proponowane przez ministerstwo przepisy są nadmierne w stosunku do wymogów unijnych. Jak wskazuje samorząd biegłych rewidentów, rezygnacja z obowiązku składania oświadczeń o niezależności przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności polskiej branży audytorskiej względem innych krajów, gdyż w żadnym europejskim kraju nie ma podobnych wymogów.

Ostatnia ze zgłoszonych uwag dotyczy zasad umorzenia postępowania wobec biegłego rewidenta. PIBR postuluje, aby było to możliwe w przypadku znikomej lub niskiej społecznej szkodliwości czynu (czyli gdy naruszenia nie miały wpływu na prawidłowość wydanej opinii z badania).  Jak wskazuje samorząd, dzięki takiemu rozwiązaniu Polska Agencja Nadzoru Audytowego będzie mogła się skoncentrować na przypadkach faktycznie zagrażających jakości badań, zwiększy się proporcjonalność sankcji, a liczba postępowań dotyczących uchybień o marginalnym znaczeniu dla interesu publicznego zostanie ograniczona.