Polska Izba Biegłych Rewidentów

© PIBR – wszelkie prawa zastrzeżone
godz. 06:02, 19.03.2024 r.

Najczęściej zadawane pytania

Używane skróty:

  • ustawa o biegłych rewidentach – ustawa z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1089 z późn. zm.),
  • ustawa o rachunkowości – ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2018 r. poz. 395 z późn. zm.),
  • ustawa o KRS – ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 986 z późn. zm.),
  • rozporządzenie 537/2014 – rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 537/2014 z 16 kwietnia 2014 roku w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającego decyzję Komisji 2005/909/WE,
  • uchwała 2039/37a/2018 - uchwała KRBR z dnia 19 lutego 2018 r. w sprawie krajowych standardów badania (700 (Z), 701, 705 (Z), 706 (Z), 720 (Z), 260 (Z), 570 (Z)),
  • uchwała 2040/37a/2018 – uchwała KRBR z dnia 3 marca 2018 r. w sprawie krajowych standardów kontroli jakości,
  • uchwała 2041/37a/2018 – uchwała KRBR z dnia 5 marca 2018 r. w sprawie krajowych standardów wykonywania zawodu,
  • uchwała 2042/38/2018 – uchwała KRBR z dnia 13 marca 2018 r. w sprawie zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów,
  • PIBR - Polska Izba Biegłych Rewidentów
  • KRBR - Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
  • KNA - Komisja Nadzoru Audytowego
  • KE - Komisja Egzaminacyjna
  • rejestr - rejestr biegłych rewidentów
  • lista - lista firm audytorskich
  • ODZ - obligatoryjne doskonalenie zawodowe

BIEGŁY REWIDENT

Biegły rewident może wykonywać zawód jako:

  • osoba fizyczna prowadząca działalność we własnym imieniu i na własny rachunek,
  • wspólnik firmy audytorskiej, o której mowa w art. 46 pkt 2-4 ustawy,
  • osoba fizyczna pozostająca w stosunku pracy z firmą audytorską,
  • osoba fizyczna, w tym osoba prowadząca działalność gospodarczą, inna niż osoba, o której mowa w art. 46 pkt 1, która zawarła umowę z firmą audytorską

Podstawa prawna

Wniosek o wpis do rejestru (R1) możesz złożyć w Biurze PIBR osobiście po ślubowaniu lub wysłać pocztą. Do wniosku dołącz:

  • kwestionariusz osobowy (R2),
  • zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego (z datą nie wcześniejszą niż 1 miesiąc od daty złożenia tego wniosku).
  • dyplom ukończenia studiów wyższych (odpis lub kopia potwierdzona za zgodność
    z oryginałem przez notariusza).
  • dowód wniesienia opłaty za wpis do rejestru.

Wzory dokumentów znajdują się w zakładce „Formularze dla biegłych”.

Pełna procedura wpisu do rejestru biegłych rewidentów znajduje się w zakładce „Organy/Komisje KRBR/Komisja ds. ewidencji”.

Biegły rewident na formularzu:

  • R3 – składa wniosek o skreślenie z rejestru,
  • R4 – zgłasza podjęcie wykonywania zawodu,
  • R5 – zgłasza zaprzestanie wykonywania zawodu,
  • R6 – zgłasza zmiany adresowe (istnieje również możliwość wypełnienia tego dokumentu elektronicznie – w panelu dostępnym po zalogowaniu się).

Wzory dokumentów znajdują się w zakładce „Formularze dla biegłych”.

Dane adresowe możesz zmienić:

  • w formie pisemnej: wysyłając listownie do PIBR pismo z informacją o zmianach lub wypełniony i podpisany formularz R6,
  • w formie elektronicznej: zaloguj się na swoje konto i wypełnij elektroniczną wersję formularza R6.

Formularz R6 znajduje się w zakładce „Formularze dla biegłych".

Jeśli znasz swój e-mail, który jest zarejestrowany w portalu, skorzystaj z opcji przywracania hasła na stronie logowania.

Jeśli nie pamiętasz swojego e-maila, skontaktuj się z Działem Samorządowym w celu zaktualizowania danych:

Wpis do rejestru uważa się za dokonany, jeżeli KNA nie sprzeciwi się wpisowi w terminie 45 dni od dnia otrzymania uchwały o wpisie (KNA wyraża sprzeciw w formie decyzji administracyjnej). KRBR od daty podjęcia uchwały ma 14 dni na jej przekazanie do KNA.

Podstawa prawna

Dokumenty dotyczące wpisu lub skreślenia z rejestru biegłych rewidentów prześlij najpóźniej na 7 dni przed terminem posiedzenia KRBR. Pamiętaj – ważna jest data wpływu dokumentu do Biura PIBR.

Jeśli prześlesz dokumenty po terminie, KRBR rozpatrzy je na kolejnym posiedzeniu.

Daty posiedzeń KRBR znajdują się w „Kalendarium”.

Legitymację biegłego rewidenta wysyłamy listem poleconym, po uprawomocnieniu się wpisu do rejestru. Wraz z legitymacją wysyłamy indywidualny numer konta dla biegłego rewidenta.

Indywidualny numer konta wysyłamy listem poleconym (wraz z legitymacją biegłego rewidenta), po uprawomocnieniu się wpisu do rejestru.

KRBR ustala wysokość składki członkowskiej każdego roku w formie uchwały. Informacje o wysokości składki znajdują się w zakładce „Składki członkowskie”.

KRBR może przyznać prawo do niższej składki członkowskiej, jeśli biegły rewident spełni poniższe warunki:

  • nie wykonuje zawodu,
  • nie jest członkiem organów firm audytorskich,
  • znajduje się w trudnej sytuacji zdrowotnej, finansowej lub rodzinnej,
  • nie zalega w opłacaniu składki członkowskiej,
  • złoży udokumentowany i uzasadniony wniosek do regionalnego oddziału PIBR, do którego przynależy

Ponadto niższa składka członkowska przysługuje również biegłemu rewidentowi, który:

  • utrzymuje się wyłącznie ze świadczeń emerytalnych albo rentowych lub innych podobnych świadczeń społecznych,
  • nie wykonuje zawodu,
  • złoży oświadczenie do KRBR.
Informacje o niższej składce znajdują się w zakładce „Składki członkowskie”.

Biegły rewident może rozpocząć wykonywanie zawodu od dnia, kiedy jego wpis do rejestru stanie się prawomocny. Wpis do rejestru uważa się za dokonany, jeżeli KNA nie sprzeciwi się wpisowi w terminie 45 dni od dnia otrzymania uchwały o wpisie (KNA wyraża sprzeciw w formie decyzji administracyjnej). KRBR od daty podjęcia uchwały ma 14 dni na jej przekazanie do KNA.

O rozpoczęciu wykonywania zawodu biegły rewident informuje KRBR na formularzu R4, który znajduje się w zakładce „Formularze dla biegłych”.

Powiadomienie należy przekazać do Biura PIBR najpóźniej w dniu rozpoczęcia wykonywania zawodu przez biegłego rewidenta.

Druk R4 biegły rewident powinien złożyć także w przypadku zmiany formy wykonywania zawodu. Każde kolejne zawiadomienie R4 powoduje utratę mocy wcześniejszego.

Informacje o zaprzestaniu wykonywania zawodu biegły rewident zgłasza na formularzu R5. Oznacza to, że biegły rewident od daty wskazanej w formularzu nie wykonuje zawodu biegłego rewidenta, ale pozostaje w rejestrze, co wiąże się nadal z koniecznością np. opłacania składki członkowskiej oraz udziałem w obligatoryjnym doskonaleniu zawodowym. Co istotne, biegły rewident w każdej chwili ma możliwość rozpoczęcia wykonywania zawodu.

Z kolei wniosek o skreślenie z rejestru biegły rewident biegły składa na formularzu R3. Prawomocne skreślenie z rejestru oznacza wystąpienie z samorządu biegłych rewidentów i wiąże się z utratą uprawnień do wykonywania zawodu. Więcej w tej kwestii tutaj.

Formularze R3 i R5 znajdują się w zakładce „Formularze dla biegłych”.

Tak, ten obowiązek dotyczy każdego biegłego rewidenta, który rozpoczął wykonywanie zawodu, niezależnie w jakiej formie. Prowadzenie działalność we własnym imieniu i na własny rachunek jest jedną z form wykonywania zawodu przez biegłego rewidenta.

Biegły rewident oraz firma audytorska są obowiązani zachować w tajemnicy wszystkie informacje i dokumenty, do których mieli dostęp w trakcie wykonywania czynności rewizji finansowej. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie jest ograniczony w czasie.

Ustawodawca szczegółowo wskazuje na sytuacje, w których nie dochodzi do naruszenia obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Po pierwsze, reżimowi zachowania tajemnicy zawodowej nie podlega zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz udzielanie informacji lub przekazywanie dokumentów w przypadkach określonych w tej ustawie lub odrębnych przepisach. Po drugie, nie narusza obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej udostepnienie dokumentacji i informacji z wykonania czynności rewizji finansowej w związku z toczącymi się postępowaniami przed KNA lub organami PIBR.Po trzecie, nie narusza obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej również przekazanie przez biegłego rewidenta lub firmę audytorską – w przypadku przeprowadzania badania ustawowego jednostki należącej do grupy kapitałowej, której jednostka dominująca znajduje się w państwie trzecim – dokumentacji dotyczącej wykonywanej pracy w zakresie badania ustawowego biegłemu rewidentowi grupy kapitałowej, jeżeli dokumentacja ta jest konieczna do przeprowadzenia badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego jednostki dominującej.

Zawód biegłego rewidenta jest zawodem zaufania publicznego, a tajemnica zawodowa, która obowiązuje firmę audytorską i biegłego rewidenta jest nieograniczona w czasie



Podstawa prawna

Czy biegły rewident senior może być członkiem zespołu rewizyjnego?


Tak, biegły rewident senior może wchodzić w skład zespołu rewizyjnego. Pamiętać należy, że nie może pełnić funkcji kluczowego biegłego rewidenta.

FIRMA AUDYTORSKA

Każdy podmiot uprawniony jest obowiązany, w ciągu 2 miesięcy po upływie roku kalendarzowego, przekazać KRBR pisemne sprawozdanie zawierające m. in.:

  • wykaz jednostek, w których przeprowadzono czynności rewizji finansowej, z wyłączeniem badań ustawowych jednostek zainteresowania publicznego, z podaniem nazw, form organizacyjno-prawnych, siedzib oraz numerów identyfikacji podatkowej jednostek, w których wykonano czynności rewizji finansowej, rodzaju czynności, imienia, nazwiska, numeru w rejestrze biegłego rewidenta wykonującego usługę oraz daty i rodzaju sporządzonych sprawozdań i raportów;
  • informację o liczbie i rodzaju czynności rewizji finansowej z podziałem na badania ustawowe sprawozdań finansowych, badania dobrowolne sprawozdań finansowych, badania skonsolidowanych sprawozdań finansowych, przeglądy sprawozdań finansowych, przeglądy skonsolidowanych sprawozdań finansowych oraz inne usługi atestacyjne;
  • informacje o badaniach ustawowych, z wyłączeniem badań ustawowych jednostek zainteresowania publicznego, w których czynności badania zostały zrealizowane przez podwykonawców, z podaniem nazw, form organizacyjno-prawnych, siedzib i numerów wpisu na listę podwykonawców oraz wskazaniem tych czynności;
  • informację, czy firma audytorska przeprowadzała badania ustawowe jednostek zainteresowania publicznego;
  • informację o wysokości przychodów firmy audytorskiej z tytułu wykonywania czynności rewizji finansowej w jednostkach innych niż jednostki zainteresowania publicznego oraz wynikającej z nich wysokości opłaty z tytułu nadzoru;
  • informacje o odbywanych przez kandydatów na biegłych rewidentów aplikacjach i praktykach w firmie audytorskiej;
  • wykaz i rodzaj świadczonych usług oraz prowadzonej działalności innej niż wykonywanie czynności rewizji finansowej (wynika to z art. 52 ust. 1 ustawy).

W celu ustandaryzowania dokumentu, na którym przekazywane są informacje, KRBR opracowała formularz P11. Aby pomóc w wypełnianiu tego formularza, KRBR opracowała komunikat nr 31/2018 z dnia 14 lutego 2018 r. w sprawie terminowej i prawidłowej realizacji obowiązków wynikających z art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym.

Formularz P11 znajduje się w zakładce „Formularze dla firm”.

Loginem do konta na stronie PIBR jest adres e-mail, który biegli rewidenci podali w formularzach zgłoszeniowych. Jeżeli biegły rewident podał ten sam adres e-mail w formularzu zgłoszeniowym dot. biegłego rewidenta i formularzu zgłoszeniowym dot. firmy audytorskiej, to ma możliwość przełączania profili biegłego i firmy bez konieczności dodatkowego logowania (opcja ta jest dostępna po zalogowaniu, w prawym, górnym rogu ekranu).

Jeżeli w formularzach zgłoszeniowym zostały przesłane różne adresy e-mail dla biegłego rewidenta i dla firmy audytorskiej, to konieczne jest oddzielne logowanie na profil biegłego i na profil firmy. Przypominamy, że loginem jest adres e-mail podany w formularzu zgłoszeniowym.

Jak zalogować się na profil?

1. Kliknij przycisk "Logowanie".
2. Podaj adres e-mail.
3. Podaj hasło.
4. Kliknij przycisk "Zaloguj się".

Nie pamiętasz hasła?

1. Kliknij przycisk "Nie pamiętam hasła"
2. Uzupełnij adres e-mail i kliknij "Odzyskaj hasło".
3. Na podany adres e-mail otrzymasz link za pomocą którego wygenerujesz nowe hasło.

Podczas logowania otrzymujesz komunikat "Nie ma takiego adresu e-mail w naszej bazie"?

To oznacza, że w polu login został wpisany adres e-mail, którego nie ma w naszym systemie.

Aby zaktualizować adres e-mail:

1. Pobierz Formularz aktualizacji danych firmy audytorskiej
2. Wypełnij dokument (wpisz adres e-mail),
3. Podpisz, zeskanuj i wyślij go na firmyaudytorskie@pibr.org.pl

Następnego dnia spróbuj ponownie przejść procedurę odzyskiwania hasła.

W przypadku problemów uprzejmie prosimy o kontakt telefoniczny: 728 871 871 lub e-mailowy: strona@pibr.org.pl.
Zgodnie z art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości, osobą zawierającą umowę o badanie sprawozdania finansowego w imieniu badanego podmiotu jest kierownik jednostki (pojęcie kierownika jednostki zostało z kolei zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 6 tej ustawy). W przypadku, gdy np. zarząd klienta jest wieloosobowy, za kierownika jednostki uważa się członków tego organu.

Oznacza to, że w przypadku umowy o badanie nie ma konieczności złożenia podpisów przez wszystkich członków organu będącego kierownikiem jednostki, bowiem jednostki gospodarcze mają możliwość samodzielnego (w ramach przepisów prawa) ustalania sposobu reprezentacji danego podmiotu, co w przypadku części jednostek gospodarczych jest np. uwidocznione w KRS. Celem zdefiniowania przez ustawę o rachunkowości pojęcia "kierownika jednostki" nie było wprowadzenie dodatkowych regulacji w odniesieniu do sposobu reprezentacji tych podmiotów, a jedynie osób odpowiedzialnych za realizację obowiązków nałożonych na podmioty tą ustawą.

Tym samym zawarcie umowy o badanie sprawozdania finansowego należy traktować na takich samych zasadach jak składanie innych oświadczeń woli w imieniu danego podmiotu. Oznacza to, że uprawnienie do zawierania ww. umów w przypadku badanych podmiotów będzie tożsame ze sposobem reprezentacji ustalonym dla danego podmiotu w umowie spółki lub odpowiednich przepisach.

Powyższe regulacje należy również odnosić do zawierania umów dotyczących również innych niż badanie czynności rewizji finansowej (np. o wykonanie przeglądu sprawozdania finansowego).
Poniżej wskazuje się poszczególne przedmioty działalności firm audytorskich z przypisanymi właściwymi kodami Polskiej Klasyfikacji Działalności:
  • wykonywanie czynności rewizji finansowej (69.20.Z);
  • usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych i podatkowych (69.20.Z);
  • doradztwo podatkowe (69.20.Z);
  • prowadzenie postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego (70.22.Z);
  • działalność wydawnicza lub szkoleniowa w zakresie rachunkowości, rewizji finansowej i podatków (58.11.Z; 58.14.Z; 58.19.Z; 85.59.B);
  • wykonywanie ekspertyz lub sporządzanie opinii ekonomiczno-finansowych (74.90.Z);
  • świadczenie usług doradztwa lub zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z zakresu rachunkowości, rewizji finansowej, prawa podatkowego oraz organizacji i funkcjonowania przedsiębiorstw (70.22.Z; 69.20.Z);
  • świadczenie usług atestacyjnych innych niż czynności rewizji finansowej, niezastrzeżonych do wykonywania przez biegłych rewidentów (70.22.Z);
  • świadczenie usług pokrewnych (69.20.Z);
  • świadczenie innych usług zastrzeżonych w odrębnych przepisach do wykonywania przez biegłych rewidentów (69.20.Z; 74.90.Z; 70.22.Z).
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. poz. 1089 z późn. zm.).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. Nr 251, poz. 1885 z późn. zm.).

KANDYDAT

KE ustala częstotliwość egzaminów dyplomowych na podstawie liczby zgłoszeń kandydatów i podaje te informacje w zakładce "Kandydaci/Egzaminy".

Każdy kandydat dopuszczony do egzaminu dyplomowego jest informowany o terminie indywidualnie, poprzez zawiadomienie wysłane na jego adres e-mail.

Jeśli kandydat zadeklaruje obecność, wówczas otrzymuje listownie zaproszenie.

Kandydat na biegłego rewidenta musi odbyć co najmniej:

  • 2-letnią aplikację, jeśli odbył roczną praktykę lub został z niej zwolniony (w obu przypadkach konieczne jest potwierdzenie Komisji Egzaminacyjnej)
  • 3-letnią aplikację, jeśli nie zaliczył praktyki.
Jeśli kandydat ma co najmniej 15-letnie doświadczenie zawodowe w zakresie rachunkowości, prawa, finansów i rewizji finansowej, podczas którego nabyte zostały umiejętności wymagane od biegłych rewidentów, może ubiegać się o zwolnienie z konieczności odbywania aplikacji.

Jest to pisemne, sporządzone samodzielnie (nie ma ustalonego wzoru) zgłoszenie kandydata o miejscu, formie odbywania aplikacji i dacie jej rozpoczęcia, przyjmowane przez KE do wiadomości, nie wiążące się z wydawaniem zgody.

Zgłoszenie takie należy przesłać w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia aplikacji.

Dopuszczalna jest zmiana firmy audytorskiej, w której odbywa się aplikację. W takim przypadku należy:

  • zawiadomić KE o zmianie miejsca odbywania aplikacji z podaniem wymaganych przepisami danych oraz załączyć zgodę firmy audytorskiej na odbywanie aplikacji. Informację należy sporządzić samodzielnie, nie ma gotowych wzorów w tym zakresie. Zawiadomienie takie jest przyjmowane przez KE do wiadomości i nie wymaga decyzji zatwierdzającej,
  • zakończyć część aplikacji w miejscu, gdzie zaprzestano jej odbywania poprzez wypełnienie wszystkich wymaganych dokumentów (sprawozdanie za okres od-do, decyzja o wyniku odbycia aplikacji za okres od-do). Dokumentacji z częściowego odbycia aplikacji nie należy przesyłać do rozpatrzenia przez KE. KE rozpatruje jedynie dokumentację z przebiegu całej, ukończonej już aplikacji,
  • po zakończeniu całej aplikacji przesłać dokumenty z wszystkich firm audytorskich, w których odbywano aplikację w poszczególnych okresach.

Wzór dokumentacji znajduje się w zakładce „Praktyki i aplikacja”.

Aby uzyskać zaświadczenie o zdanych egzaminach, praktyce i aplikacji wyślij e-maila na adres zaswiadczenia@pibr.org.pl i podaj:

  • imię i nazwisko,
  • numer ewidencyjny,
  • informację czy chcesz otrzymać zaświadczenie drogą pocztową czy elektroniczną.

Usługa jest bezpłatna.

W przedstawionej sytuacji od dnia ukończenia studiów wyższych, zakończenia postępowania kwalifikacyjnego albo zdania egzaminów w ramach postępowania kwalifikacyjnego nie może upłynąć więcej niż 3 lata, aby móc ubiegać się o zaliczenie egzaminów z wiedzy teoretycznej (wynika to z art. 15 ust. 4 ustawy).

Więcej informacji o regulacjach dotyczących zaliczania egzaminów w ramach postępowania kwalifikacyjnego dla kandydatów na biegłych rewidentów znajduje się w zakładce „Egzaminy”.

Opłata za rozpatrzenie wniosku jest ustalana w kwocie nieprzekraczającej równowartości 5% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za poprzedni rok kalendarzowy. W 2019 r. opłata ta wynosi 229 zł.

Więcej informacji o regulacjach dotyczących zaliczania egzaminów w ramach postępowania kwalifikacyjnego dla kandydatów na biegłych rewidentów znajduje się w zakładce „Egzaminy”.

Kandydat może złożyć wniosek po uzyskaniu prawa przystąpienia do sesji egzaminacyjnej obejmującej egzamin lub egzaminy, o których zaliczenie się ubiega. Oznacza to, że dopiero po uzyskaniu zaliczenia egzaminów sesji I, można ubiegać się o zaliczenie egzaminów II i III sesji. Natomiast dopiero po zaliczeniu 8 egzaminów można ubiegać się o zwolnienie z egzaminów sesji IV.

Komisja Egzaminacyjna może zwolnić kandydata, który posiada tytuł doradcy podatkowego zarówno z Prawa podatkowego cz. I, jak i Prawa podatkowego cz. II. W tym celu należy złożyć dwa oddzielne wnioski.

Komisja Egzaminacyjna może zwolnić kandydata, który przed dniem 1 marca 2017 r. zajmował stanowisko inspektora kontroli skarbowej, zarówno z Prawa podatkowego cz. I, jak i Prawa podatkowego cz. II. W tym celu należy złożyć dwa oddzielne wnioski.

Podstawa prawna

Wyniki egzaminów ogłaszane są na stronie internetowej PIBR nie później niż 7 dni od dnia przeprowadzonego egzaminu. Wyniki dostępne są wyłącznie na koncie kandydata (po zalogowaniu się). Dane do logowania na indywidualne konto wysyłane są listem wraz z informacją o zakwalifikowaniu kandydata do postępowania kwalifikacyjnego.

KE zawiadamia pisemnie kandydata na biegłego rewidenta o zakwalifikowaniu do egzaminów oraz do egzaminu z prawa gospodarczego, podając termin i miejsce ich przeprowadzenia oraz zasady oceniania udzielonych odpowiedzi.

Opłaty egzaminacyjnej należy wpłacać co najmniej na 21 dni przed terminem każdego egzaminu.

Opłatę przelej na indywidualny rachunek bankowy i podaj w opisie przelewu:

  • imię i nazwisko kandydata,
  • numer ewidencyjny,
  • nazwę przedmiotu,
  • termin egzaminu.

Komisja rozpatrzy Twoje odwołanie w terminie 30 dni od dnia jego otrzymania po czym niezwłocznie zawiadomi Cię pisemnie o rozstrzygnięciu.

OBLIGATORYJNE DOSKONALENIE ZAWODOWE

Każdego roku kalendarzowego biegły rewident ma obowiązek odbyć minimum 24 godziny lekcyjne szkolenia z zakresu ODZ. Może to zrobić odbywając 24-godzinne szkolenie podstawowe lub szkolenie w następujących proporcjach: 16 godzin szkolenia podstawowego i 8 godzin samokształcenia - w takim przypadku istnieje konieczność złożenia oświadczenia o samokształceniu. Należy jednak pamiętać o konieczności uzupełnienia szkolenia do 120 godzin w rozliczeniu 3-letnim, tj. w latach 2015-2017, 2018-2020, itd..

Tak, umożliwia to wprowadzenie 3-letniego okresu rozliczeniowego. Należy jednak pamiętać, że biegły rewident jest zobowiązany w każdym roku kalendarzowym odbyć minimalną liczbę godzin szkolenia z zakresu ODZ, która wynosi 24 godziny lekcyjne. Nawet odbycie 120 godzin szkoleń w przeciągu jednego roku nie zwalnia biegłego rewidenta z tego obowiązku.

Odbycie samokształcenia zawodowego biegły rewident potwierdza złożonym przez siebie oświadczeniem, które powinno zawierać:

  • imię i nazwisko,
  • numer wpisu do rejestru,
  • formę samokształcenia zawodowego,
  • termin, liczbę godzin i zakres tematyczny samokształcenia.

Zakres tematyczny powinien odpowiadać umiejętnościom potrzebnym do wykonywania zawodu biegłego rewidenta. Wzór oświadczenia znajduje się w zakładce „Szkolenia”.

Istnieje również możliwość wypełnienia tego dokumentu elektronicznie – w panelu dostępnym po zalogowaniu się.

Jest to na przykład:

  • uczestnictwo w konferencjach,
  • pracę dydaktyczną, naukowo-dydaktyczną lub naukową,
  • uczestnictwo w studiach wyższych, studiach trzeciego stopnia, studiach podyplomowych,
  • uczestnictwo w szkoleniach przeprowadzanych w formie stacjonarnej lub w formie kształcenia na odległość z wykorzystaniem sieci Internet (e-learning),
  • uczestnictwo w kursach kształcenia teoretycznego i praktycznego,
  • udział w opracowywaniu projektów aktów prawnych,
  • napisanie wydanych lub przyjętych do druku publikacji w formie książki, rozdziału w książce, artykułu w czasopiśmie fachowym,
  • udział w opracowaniu lub opracowanie wydanego programu multimedialnego,
  • prowadzenie kursów, wykładów, wygłaszanie referatów na konferencjach lub szkoleniach,
  • udział w pracach organów stanowiących standardy, komitetów, komisji lub grup roboczych powoływanych przez te podmioty lub przez organizacje zawodowe,
  • opracowanie recenzji materiałów merytorycznych przygotowywanych do publikacji w formie książki, rozdziału w książce, artykułu w czasopiśmie fachowym oraz materiałów szkoleniowych,
  • zdanie egzaminu zawodowego,
  • korzystanie z usług profesjonalnego doradztwa świadczonych w formie zajęć z trenerem osobistym,
  • świadczenie usług profesjonalnego doradztwa w formie zajęć jako trener osobisty.

Nie zalicza się jako samokształcenie zawodowe przeglądania prasy i czytania publikacji fachowych.

KRBR wydała komunikat nr 29/2018 z dnia 14 lutego 2018 r. w sprawie tematyki oraz liczby godzin zaliczanych przez poszczególne formy samokształcenia.

Jeśli samokształcenie ma zaliczyć część rocznej minimalnej liczby godzin szkolenia z zakresu ODZ (może to być maksymalnie 8 godzin samokształcenia w ramach wymaganych w skali roku 24 godzin), biegły rewident powinien dostarczyć oświadczenie do końca roku, w którym chce zaliczyć to szkolenie, a więc np. do 31 grudnia 2018 r. za 2018 r.

Pozostałe godziny samokształcenia należy rozliczyć do końca trzyletniego okresu rozliczeniowego (z tym, że zaliczone może być najwyżej 48 godzin samokształcenia w ramach obowiązkowych 120 godzin lekcyjnych).

Nie ma różnicy. Od 2015 r. liczba godzin szkolenia z zakresu ODZ dla biegłych rewidentów wykonujących i niewykonujących zawodu w 3-letnim okresie rozliczeniowym została zrównana i wynosi 120 godzin lekcyjnych.

Biegły rewident jest zobowiązany przechowywać dokumentację potwierdzającą odbycie szkolenia z zakresu ODZ przez okres 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym je odbył (także zaświadczenia dotyczące samokształcenia). Na wezwanie KRBR biegły rewident jest zobowiązany okazać dokumentację w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania.

Obowiązek szkolenia z zakresu ODZ powstaje z pierwszym dniem roku następującego po roku, w którym biegły rewident został wpisany (w rozumieniu uprawomocnienia się wpisu) do rejestru. Przykładowo, jeśli biegły rewident został prawomocnie wpisany do rejestru w 2018 r., to obowiązek szkoleniowy powstaje 1 stycznia 2019 r.; jeśli wpis do rejestru miał miejsce z kolei w trakcie 2019 r., obowiązek ten powstaje 1 stycznia 2020 r.

Obowiązuje zasada proporcjonalności. Obowiązujący obecnie trzyletni okres rozliczeniowy rozpoczął się 1 stycznia 2018 r. a zakończy 31 grudnia 2020 r. W czasie całego okresu rozliczeniowego obowiązuje biegłych rewidentów odbycie 120 godzin szkoleń z zakresu ODZ. Oznacza to, że na każdy rok kalendarzowy okresu rozliczeniowego przypada proporcjonalnie 40 godzin szkolenia, które może być rozliczone w proporcjach: 24 godziny szkolenia podstawowego i 16 godzin samokształcenia.

Zatem osoba wpisana do rejestru w 2018 r. będzie musiała do końca trzyletniego okresu rozliczeniowego zaliczyć łącznie 80 godzin szkoleń, zaś osoba wpisana do rejestru w 2019 r. będzie zobowiązana odbyć 40 godzin szkoleń w 2020 r.

Biegli rewidenci uczestniczący w szkoleniach z zakresu ODZ jako wykładowcy (szkolący), organizowanych przez KRBR lub jednostkę uprawnioną, uzyskują zaliczenie ww. wykładów (szkoleń) jako ODZ na podstawie zaświadczenia lub certyfikatu wydanego przez jednostkę szkolącą.

Udział biegłego rewidenta–wykładowcy w szkoleniach innych niż szkolenia z zakresów tematycznych ODZ należy z kolei traktować jako samokształcenie.

Biegłemu rewidentowi–wykładowcy zaliczana jest taka liczba godzin, jaka wynika z liczby godzin podanych w podjętej przez KRBR uchwale w sprawie zakresu tematycznego ODZ dla biegłych rewidentów w danym roku kalendarzowym, w odniesieniu do każdego modułu (tematu) oddzielnie, niezależnie od liczby szkoleń przeprowadzanych z danego modułu (tematu) w danym roku kalendarzowym.

Wzór oświadczenia znajduje się w zakładce „Szkolenia".

Biegłemu rewidentowi–wykładowcy zostanie zaliczona taka liczba godzin, jaka wynika z liczby godzin podanych w podjętej przez KRBR w sprawie zakresu tematycznego ODZ dla biegłych rewidentów w danym roku kalendarzowym, w odniesieniu do każdego modułu (tematu) oddzielnie, niezależnie od liczby szkoleń przeprowadzanych z danego modułu (tematu) w danym roku kalendarzowym.

Aktualna uchwała w tym względzie znajduje się w zakładce "Szkolenia".

W przypadku wystąpienia choroby, wypadku losowego lub innej ważnej przyczyny uniemożliwiającej odbycie szkolenia z zakresu ODZ w wymaganym terminie, biegły rewident może wystąpić do KRBR z pisemnym wnioskiem o wyrażenie zgody na odbycie szkolenia w terminie późniejszym, nie dłuższym jednak niż dwa lata od upływu wymaganego terminu.

Wniosek o wyrażenie zgody na odbycie szkolenia z zakresu ODZ w terminie późniejszym biegły rewident może złożyć do końca roku kalendarzowego, którego wniosek dotyczy, lub - w szczególnych przypadkach - najpóźniej do dnia 31 stycznia roku następującego po roku, którego wniosek dotyczy (każde tego rodzaju wyjątkowe zdarzenie powinno być udokumentowane). Przez dostarczenie wniosku rozumie się datę wpływu do Biura PIBR.

Szkolenia z zakresu ODZ dla biegłych rewidentów w 2018 r. przeprowadza KRBR, w imieniu której szkolenia prowadzi Centrum Edukacji Polskiej Izby Biegłych Rewidentów z siedzibą w Warszawie al. Jana Pawła II nr 80.

Wykaz pozostałych jednostek uprawnionych do przeprowadzenia szkoleń z zakresu ODZ znajduje się w zakładce "Szkolenia”.

Zakres ODZ znajduje się w zakładce "Szkolenia”, a także dostępny jest w regionalnych oddziałach PIBR.

SKŁADKI

Zarówno biegły rewident wykonujący zawód jak i niewykonujący zawodu opłaca składkę członkowską w tej samej wysokości. Istnieje możliwość skorzystania z opłacania składki członkowskiej w obniżonej wysokości.

Więcej informacji znajduje się w zakładce „Składki członkowskie”.

KRBR może przyznać prawo do niższej składki członkowskiej, jeśli biegły rewident spełni poniższe warunki:

  • nie wykonuje zawodu,
  • nie jest członkiem organów firm audytorskich,
  • znajduje się w trudnej sytuacji zdrowotnej, finansowej lub rodzinnej,
  • nie zalega w opłacaniu składki członkowskiej,
  • złoży udokumentowany i uzasadniony wniosek do regionalnego oddziału PIBR,

lub

  • utrzymuje się wyłącznie ze świadczeń emerytalnych albo rentowych lub innych podobnych świadczeń społecznych,
  • nie wykonuje zawodu,
  • złoży oświadczenie do KRBR.

Więcej informacji znajduje się w zakładce „Składki członkowskie”.

KRBR przyznaje niższą składkę członkowską na podstawie uzasadnionego i udokumentowanego wniosku biegłego rewidenta, który:

  • nie wykonuje zawodu,
  • nie jest członkiem organów firm audytorskich,
  • znajduje się w trudnej sytuacji zdrowotnej, finansowej lub rodzinnej,
  • nie zalega w opłacaniu składki członkowskiej

Pozostałe warunki niezbędne do ubiegania się o niższą składkę członkowską zostały określone w uchwale nr 102/4/2015 KRBR z dnia 8 września 2015 r. w sprawie przyjęcia procedur obowiązujących przy ubieganiu się o niższą składkę członkowską biegłych rewidentów.

Wzór wniosku znajduje się w zakładce „Składki członkowskie”.

Niższa składka członkowska może być przyznana począwszy od kwartału, w którym biegły rewident złożył wniosek, w regionalnym oddziale PIBR, do którego przynależy.

Każdy biegły rewident po zalogowaniu się na swoje konto ma dostęp do swojego indywidualnego numeru konta.

Obowiązek opłacania składki członkowskiej w podanym przykładzie powstał od II kwartału 2018 r., czyli od kwartału, w którym wpis do rejestru stał się prawomocny.

Wysokość składki członkowskiej obowiązuje w pełnej wysokości za dany kwartał (nie ma tu zastosowania zasada proporcjonalności).

Biegli rewidenci opłacają składkę członkowską za okresy kwartalne, w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po upływie danego kwartału.

Informacja w sprawie wysokości minimalnej opłaty rocznej z tytułu nadzoru za każdy rok znajduje się w zakładce „Opłaty”.

Wysokość minimalnej opłaty rocznej z tytułu nadzoru za dany rok jest stała bez względu na datę skreślenia firmy z listy w danym roku (nie ma tu zastosowania zasada proporcjonalności).

Informacja w sprawie wysokości minimalnej opłaty rocznej z tytułu nadzoru za każdy rok znajduje się w zakładce „Opłaty".

STANDARDY BADANIA - SPRAWOZDAWCZOŚĆ

Czy po dniu 1 października 2018 r. jako biegły rewident sporządzam sprawozdanie z badania w formie elektronicznej dla wszystkich klientów badania?

Odpowiedź:
Nie. Obowiązek sporządzenia po dniu 1 października 2018 r. sprawozdania z badania w postaci elektronicznej odnosi się tylko do sprawozdań z badania sprawozdań finansowych sporządzonych przez klientów, którzy są wpisani do rejestru przedsiębiorców KRS.
Zakres podmiotowy rejestru przedsiębiorców wynika z art. 36 ustawy o KRS. (18.01.2019)

Czy o konieczności sporządzenia sprawozdania z badania w postaci elektronicznej decyduje rok obrotowy za jaki jest sporządzone sprawozdanie finansowe objęte badaniem przez biegłego rewidenta?

Odpowiedź:
Nie. Obowiązek sporządzenia sprawozdania z badania w postaci elektronicznej dotyczy sprawozdań finansowych jednostek wpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS, których data sporządzenia przypada na dzień 1 października 2018 r. lub później. Okres, za jaki sporządzone jest sprawozdanie finansowe nie ma
w tym kontekście żadnego znaczenia. (18.01.2019)
Badam sprawozdanie finansowe małej spółki akcyjnej, której rok obrotowy zakończył się 30 listopada 2018 r. Ustawa o rachunkowości umożliwia podpisanie sprawozdania finansowego przez kierownika jednostki kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Sprawozdanie z badania sporządzam w formie elektronicznej. Czy ja także mogę podpisać je kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP?

Odpowiedź:
Nie. Zgodnie ze zmienionym od 1 października 2018 r. brzmieniem art. 86 ust. 1 ustawy o biegłych rewidentach, sprawozdanie z badania jednostek podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców KRS (spółka akcyjna się do nich zalicza) musi być sporządzone w postaci elektronicznej i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym biegłego rewidenta. Ustawa o biegłych rewidentach nie przewiduje możliwości zastosowania podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP w odniesieniu do sprawozdania z badania. Szczegóły dotyczące rodzajów podpisów, jakie mogą być składane na dokumentach w formie elektronicznej przedstawia poniższy schemat: (18.01.2019)

Przeprowadzam badanie sprawozdania finansowego spółki z o.o. i wkrótce będę wydawać sprawozdanie
z badania, które podpiszę poprzez złożenie kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Czy data sporządzenia sprawozdania z badania może być inna niż data złożenia podpisu?

Odpowiedź:
Nie. Data sporządzenia sprawozdania z badania i data jego podpisania powinny być tożsame, gdyż złożenie kwalifikowanego podpisu elektronicznego na sprawozdaniu z badania jest czynnością kończącą proces sporządzania sprawozdania z badania (zobacz stanowisko Ministerstwa Finansów). (18.01.2019)
Od dnia 1 października 2018 r. wprowadzony został obowiązek sporządzenia sprawozdania z badania formie elektronicznej. Czy została określona konkretna forma elektroniczna tego dokumentu?

Odpowiedź:
Nie. Obowiązek sporządzenia sprawozdania z badania w formie elektronicznej oznacza, że ma być ono sporządzone w formie pliku, który można zapisać i odczytać za pomocą programu komputerowego, np. w postaci pliku tekstowego, pliku graficznego lub mieszanego. PIBR rekomenduje sporządzanie sprawozdania z badania w formacie pdf, jednakże nie wyklucza to możliwości zastosowania innych formatów plików. (18.01.2019)
Czy do badania sprawozdania finansowego za 2018 r. zastosowanie mają standardy przyjęte przez KRBR ostatnią uchwałą w 2018 roku?

Odpowiedź:
Nie. W odniesieniu do badania sprawozdania finansowego za 2018 rok zastosowanie będą miały dwie uchwały KRBR:
  1. uchwała 2039/37a/2018
  2. uchwała 2041/37a/2018
Przeprowadzając badanie sprawozdania finansowego za 2018 r. biegli rewidenci stosują 34 KSB z grup od „200” do „700”. Uchwała 2039/37a/2018 wprowadziła siedem wybranych, 6 zmienionych i 1 nowy, standardów, tj.: KSB 700 (Z), KSB 701, KSB 705 (Z), KSB 706 (Z), KSB7 20 (Z), KSB 260 (Z), KSB 570 (Z)). Początek obligatoryjnego ich stosowania to badanie sprawozdań finansowych za 2018 r. Natomiast pozostałe standardy to standardy przyjęte uchwałą 2041/37a/2018. Obrazuje to schemat poniżej. (18.01.2019)

Czy regulacje dotyczące sprawozdania z badania sprawozdania finansowego za 2018 r. różnią się istotnie od regulacji z roku poprzedniego?

Odpowiedź:
Tak. Regulacje dotyczące sprawozdawczości biegłego rewidenta uległy istotnym zmianom w porównaniu do ubiegłego roku. Nowe standardy sprawozdawczości zostały przyjęte uchwałą KRBR z dnia 19 lutego 2018 r. nr 2039/37a/2018) w sprawie krajowych standardów badania (700 (Z), 701, 705 (Z), 706 (Z), 720 (Z), 260 (Z), 570 (Z)). Uchwała ta wprowadziła:

  • nowy standard - KSB 701 w brzmieniu MSB 701 „Przedstawianie kluczowych spraw badania w sprawozdaniu niezależnego biegłego rewidenta”, który ma zastosowanie do badań pełnych sprawozdań finansowych ogólnego przeznaczenia jednostek notowanych na giełdzie oraz okoliczności, gdy biegły rewident poza tym decyduje o przekazaniu kluczowych spraw badania w sprawozdaniu biegłego rewidenta, oraz
  • krajowe standardy badania w brzmieniu wybranych zmienionych standardów międzynarodowych - 700 (Z), 705 (Z), 706 (Z), 720 (Z), 260 (Z), 570 (Z):
    1. KSB 700 (Z) „Formułowanie opinii oraz sprawozdawczość na temat sprawozdania finansowego”,
    2. KSB 705 (Z) „Modyfikacje opinii w sprawozdaniu niezależnego biegłego rewidenta”,
    3. KSB 706 (Z) „Akapity objaśniające ze zwróceniem uwagi oraz akapity zawierające inne sprawy w sprawozdaniu niezależnego biegłego rewidenta”,
    4. KSB 720 (Z) „Obowiązki biegłego rewidenta dotyczące innych informacji”,
    5. KSB 260 (Z) „Komunikowanie się z osobami sprawującymi nadzór”,
    6. KSB 570 (Z) „Kontynuacja działalności”.
Najważniejsze zmiany, jakie zostały wprowadzone przez zmienione standardy dotyczące sprawozdawczości to m.in.:

  • zmiana kolejności prezentacji poszczególnych sekcji sprawozdania z badania,
  • opatrzenie wszystkich sekcji sprawozdania z badania podtytułami (nagłówkami) w celu zwiększenia czytelności dokumentu,
  • wprowadzenie do sprawozdania z badania uzupełnień zwiększających przejrzystość lub wyjaśniających zakres pracy i odpowiedzialności biegłego rewidenta,
  • podział sprawozdania z badania na dwa segmenty: pierwszy dedykowany kwestiom badania sprawozdania finansowego i drugi dedykowany innej odpowiedzialności sprawozdawczej ciążącej na biegłym rewidencie. (18.01.2019)
W dniu 7 stycznia 2019 r. otrzymałem propozycję zbadania sprawozdania finansowego za 2017 rok. Czy powinienem w trakcie badania i wydawania sprawozdania z badania stosować standardy badania obowiązujące w 2017 roku?

Odpowiedź:
Nie. Od dnia 1 stycznia 2019 r. nie jest już konieczne rozstrzyganie, jakie standardy badania obowiązywały
w okresie sprawozdawczym, którym objęte jest badane sprawozdanie finansowe. Standardy badania, które będą miały zastosowanie w przypadku badania sprawozdania finansowego za 2017 rok, realizowanego w trakcie 2019 roku, wynikają z uchwały 2041/37a/2018 [Wariant I]. Zgodnie z jej postanowieniami od dnia 1 stycznia 2019 r., niezależnie od tego za jaki okres sporządzone jest badane sprawozdanie finansowe, biegły rewident stosuje 34 KSB przyjęte tą uchwałą.

W przypadku opisanym w pytaniu biegły rewident może na zasadzie fakultatywnej zastosować postanowienia 7 krajowych standardów badania KSB 700 (Z), KSB 701, KSB 705 (Z), KSB 706 (Z), KSB 720 (Z), KSB 260 (Z), KSB 570 (Z) przyjętych uchwałą 2039/37a/2018 zamiast stosować te standardy w brzmieniu wprowadzonym uchwałą 2041/37a/2018 [Wariant II] [§ 5 uchwał 2041/37a/2018 i 2039/37a/2018]. Obrazuje to schemat poniżej. (18.01.2019)

PIBR publikuje na swojej stronie internetowej przykłady sprawozdań z badania (uchwała 2039/37a/2018). Czy kopiując odpowiadający mi przykład (np. z opinią bez zastrzeżeń) mogę w prosty sposób przygotować sprawozdanie z badania dla mojego klienta ograniczając czas poświęcony na szczegółową analizę treści sprawozdania z badania?

Odpowiedź:
Nie. Przykłady ilustrujące sprawozdania z badania załączone do uchwał KRBR mają uniwersalny charakter i w związku z tym powinny zostać dostosowane do okoliczności konkretnego zlecenia badania. Biegli rewidenci stosują przykłady ilustrujące sprawozdanie z badania przy uwzględnieniu założeń opisanych w każdym z przykładów. W związku z tym w celu uwzględnienia wszystkich okoliczności danego zlecenia badania biegły rewident być może będzie musiał skorzystać z więcej niż tylko jednego przykładu, np. jeżeli w badanej jednostce powołana została rada nadzorcza biegły rewident powinien posłużyć się zapisami pochodzącymi z przykładu, w którym takie założenie jest przyjęte. (18.01.2019)
W sprawozdaniu z badania biegły rewident przywołuje różne akty prawne, m.in. ustawę o biegłych rewidentach oraz ustawę o rachunkowości. Czy w sprawozdaniu z badania biegły rewident wskazuje Dziennik Ustaw, w którym zostały opublikowane te akty prawne według stanu na dzień bilansowy badanego sprawozdania finansowego?

Odpowiedź:
Nie. Sporządzając sprawozdanie z badania biegły rewident powinien powołać się na najnowszy adres publikacyjny aktów prawnych, aktualny na dzień podpisania sprawozdania z badania (zobacz stanowisko Ministerstwa Finansów). (18.01.2019)
Przepisy ustawy o biegłych rewidentach pozwalają na zamieszczenie w sprawozdaniu z badania innych elementów, które biegły rewident uzna za koniecznie (art. 83 ust. 3 pkt 17 ustawy o biegłych rewidentach). Czy mogę zamieścić w sprawozdaniu z badania dowolne treści, które uznam za niezbędne?

Odpowiedź:
Nie. Biegły rewident podejmując decyzję o zamieszczeniu w sprawozdaniu z badania dodatkowych informacji powinien kierować się obowiązującymi go przepisami prawa i standardami badania. Nie jest więc możliwe zamieszczenie w sprawozdaniu z badania informacji odnośnie zagadnień, które nie zostały przewidziane przepisami prawa lub regulacjami standardów (zobacz stanowisko Ministerstwa Finansów). (18.01.2019)
Czy powinienem zamieścić w sprawozdaniu z badania akapit objaśniający w zakresie kwestii, która nie została zamieszczona w sprawozdaniu finansowym, ale nie ma istotnego (w kontekście istotności ustalonej dla danego badania) znaczenia dla rzetelności sprawozdania finansowego (np. wskazać na pominięcie jakiegoś nieistotnego ujawnienia w dodatkowych informacjach i objaśnieniach)?

Odpowiedź:
Nie. Zgodnie z KSB 706 (Z) akapit objaśniający ze zwróceniem uwagi jest zamieszczany tylko wtedy gdy biegły rewident chce zwrócić uwagę na sprawę właściwie zaprezentowaną lub ujawnioną w sprawozdaniu finansowym, która według osądu biegłego rewidenta jest tak ważna, że jest fundamentalna dla zrozumienia sprawozdania finansowego przez użytkowników. (18.01.2019)
Wykonałem badanie rocznego sprawozdania finansowego mojego klienta. Niestety sprawozdanie finansowe nie zawiera niektórych ujawnień wymaganych przez przepisy ustawy o rachunkowości. Brak dotyczy istotnych ujawnień (stanowi istotne zniekształcenie sprawozdania finansowego), ale to przecież tylko dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego. Czy wystarczy, jeżeli w sprawozdaniu z badania zamieszczę objaśnienie tej kwestii?

Odpowiedź:
Nie. Akapit objaśniający ze zwróceniem uwagi, o którym jest mowa w KSB 706 (Z) jest wykorzystywany w zupełnie innych sytuacjach. W przypadku gdy występuje istotne zniekształcenie sprawozdania finansowego zastosowanie mają wymogi KSB 705 (Z) par. 6, A7. (18.01.2019)
KSB 705(Z) posługuje się dwoma pojęciami „opinia negatywna” oraz „odmowa wyrażenia opinii”. Czy opinia negatywna jest tożsama z odmową wyrażenia opinii?

Odpowiedź:
Nie. KSB 705 (Z) dotyczy zagadnienia formułowania opinii o zbadanym sprawozdaniu finansowym w szczególnych okolicznościach, tj. gdy opinia biegłego rewidenta nie jest opinią bez zastrzeżeń (następuje modyfikacja opinii). To, w jaki sposób na rodzaj wyrażanej opinii wpływa osąd biegłego rewidenta na temat rodzaju sprawy powodującej modyfikację oraz rozległość jej wpływu lub możliwego wpływu na sprawozdanie finansowe, przedstawia tabela poniżej (KSB 705 (Z) par.A1):

Rodzaj sprawy powodującej modyfikację

Osąd biegłego rewidenta na temat rozległości wpływu lub możliwego wpływu na sprawozdanie finansowe

Istotny, ale nie rozległy

Istotny i rozległy

Sprawozdanie finansowe jest istotnie zniekształcone

Opinia z zastrzeżeniem

Opinia negatywna

Brak możliwości uzyskania wystarczających i odpowiednich dowodów badania

Opinia z zastrzeżeniem

Odmowa wydania opinii


Analiza powyższej tabeli prowadzi do wniosku, że opinię negatywną biegły rewident wyrazi w zupełnie innych okolicznościach niż te, w których odmówi wydania opinii. (18.01.2019)
Zostałem wybrany do badania, ale klient odmówił udostepnienia mi dokumentów źródłowych i nie przedstawił niezbędnych wyjaśnień. W rezultacie, nie mam możliwości uzyskania wystarczających i odpowiednich dowodów badania w odniesieniu do wielu pozycji sprawozdania finansowego, również tych o kwotach przewyższających ustalony poziom istotności. Jestem zmuszony odmówić wydania opinii o badanym sprawozdaniu finansowym. Czy w takim przypadku wystarczy, jeżeli zamieszczę w sprawozdaniu z badania informację, że odmawiam wydania opinii o sprawozdaniu finansowym i nie muszę już przedstawiać pozostałych oświadczeń i informacji zamieszczanych w sprawozdaniu z badania?

Odpowiedź:
Nie. W przypadku odmowy wydania opinii o sprawozdaniu finansowym w sprawozdaniu z badania powinny znaleźć się inne opinie, stwierdzenia, oświadczenia lub informacje wymagane przepisami art. 83 ustawy o biegłych rewidentach oraz w przypadku JZP – art. 10 rozporządzenie 537/2014, z uwzględnieniem ewentualnych odpowiednich zmian standardowych zapisów w tym zakresie (zobacz stanowisko Ministerstwa Finansów). (18.01.2019)
Czy wydanie opinii innej niż opinia bez zastrzeżeń zgodnie z KSB 705 (Z) nakłada na biegłego rewidenta jakieś dodatkowe obowiązki poza udokumentowaniem kwestii uzasadniających wydanie takiej opinii?

Odpowiedź:
Tak. W przypadku wyrażenia opinii z zastrzeżeniem biegły rewident zobowiązany jest udokumentować ustalenia, które powodują modyfikację opinii biegłego rewidenta w sprawozdaniu biegłego rewidenta. Dodatkowo, w takim przypadku konieczne jest udokumentowanie korespondencji z kierownictwem jednostki i/lub członkami organu nadzorującego, wymaganej postanowieniami KSB 705 (Z) par. 30, A27.

Uwaga! jeżeli klient badania jest JZP, wówczas:

Dodatkowo, zgodnie z art. 138 ustawy (oraz art. 12 ust. 1 akapit pierwszy lit. c rozporządzenia 537/2014) w przypadku przeprowadzenia badania ustawowego JZP firma audytorska ma obowiązek niezwłocznego przekazywania KNA wszelkich informacji dotyczących danej JZP, uzyskanych podczas przeprowadzania badania ustawowego, które mogą spowodować odmowę wydania opinii z badania sprawozdania finansowego lub wydanie opinii negatywnej, lub opinii z zastrzeżeniami. Obowiązek ten dotyczy firm audytorskich na etapie przeprowadzania badania ustawowego JZP. Oznacza to, że informacja powinna zostać przekazana do KNA niezwłocznie w przypadku wystąpienia okoliczności wskazanych w ww. przepisie. Należy też wskazać, że przekazywanie tych informacji do KNA jest obowiązkiem ustanowionym dodatkowo do obowiązku przekazywania informacji do organu nadzorującego daną JZP, tj. do KNF (zobacz komunikat KNA). (18.01.2019)
Sprawozdanie finansowe badanej przez mnie spółki giełdowej jest publikowane w tzw. raporcie rocznym zawierającym wiele różnych informacji, wśród nich również sprawozdanie finansowe za dany rok obrotowy oraz sprawozdanie z badania tego sprawozdania finansowego. Niestety dokumenty te nie występują obok siebie (sprawozdanie finansowe otwiera raport roczny a sprawozdanie z badania znajduje się praktycznie na jego końcu). Raport roczny jest dokumentem bardzo obszernym, chciałbym, żeby czytelnik sprawozdania z badania mógł łatwo dotrzeć do sprawozdania finansowego, które było objęte badaniem. Czy regulacje standardów przewidują taką możliwość?

Odpowiedź:
Tak, zgodnie z regulacjami KSB 700 (Z) par. A23, gdy biegły rewident wie, że zbadane sprawozdanie finansowe będzie włączone do dokumentu, który zawiera inne informacje, takiego jak np. raport roczny, wówczas biegły rewident może rozważyć wskazanie w sprawozdaniu z badania numerów stron, na których prezentowane jest zbadane sprawozdanie finansowe. Pomoże to użytkownikom zidentyfikować sprawozdanie finansowe, którego dotyczy sprawozdanie biegłego rewidenta. (18.01.2019)
Czy jako biegły rewident mam obowiązek wykryć wszelkie oszustwa w badanym sprawozdaniu finansowym?

Odpowiedź:
Nie. Zadaniem biegłego rewidenta nie jest wykrywanie oszustw. Nie oznacza to jednak, że oszustwa nie są przedmiotem zainteresowania biegłego rewidenta. Planując i przeprowadzając badanie sprawozdania finansowego musi on uwzględnić, że sprawozdanie finansowe może być zniekształcone w sposób celowy. Szczególną uwagę należy zwrócić na ryzyko oszukańczej sprawozdawczości finansowej oraz ryzyko zawłaszczenia majątku. Zidentyfikowanie przesłanek wskazujących na istnienie takiego ryzyka oznacza potrzebę odpowiedniego uwzględnienia tego faktu w strategii i/lub planie badania [KSB 240 par. 5]. (18.01.2019)
Mój kolega, również biegły rewident przekonuje mnie, że jako biegli ponosimy odpowiedzialność za ocenę zdolności do kontynuacji działalności badanej jednostki w trakcie przeprowadzania badania sprawozdania finansowego. Mam jednak wątpliwość, czy faktycznie mamy taki obowiązek?

Odpowiedź:
Nie. Powinniśmy pamiętać o różnicy w odpowiedzialności kierownika jednostki i biegłego rewidenta. Ocena zdolności badanej jednostki do kontynuacji działalności jest obowiązkiem kierownika jednostki. To on, sporządzając sprawozdanie finansowe, ma obowiązek dokonać takiej oceny, aby w rezultacie sporządzić sprawozdanie według odpowiednich zasad. W przypadku stosowania przepisów ustawy o rachunkowości - wg zasad wskazanych w art. 28 – jeżeli jednostka będzie kontynuowała działalność w niezmniejszonym istotnie zakresie lub wg zasad wskazanych w art. 29 - jeżeli istniejące okoliczności wskazują na realne zagrożenie kontynuacji działalności badanej jednostki. Biegły rewident jest odpowiedzialny m.in. za uzyskanie wystarczających i odpowiednich dowodów badania dotyczących zasadności przyjęcia przez kierownika jednostki zasady kontynuacji działalności przy sporządzaniu i prezentacji sprawozdania finansowego [KSB 570 (Z) par.6]. (18.01.2019)
Badaniem miało być objęte sprawozdanie finansowe spółki akcyjnej za 2018 rok. Główna księgowa i zarząd pracowali w spółce do końca 2018 r. Z początkiem 2019 r. został powołany nowy zarząd, a prowadzenie ksiąg rachunkowych przekazano do biura rachunkowego. Badanie sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta odbywa się w lutym 2019 r. Nowo powołany zarząd oraz biuro rachunkowe prowadzące obecnie księgi rachunkowe spółki odmawiają podpisania sprawozdania finansowego. Zarząd odmawia ponadto podpisania oświadczenia dla biegłego rewidenta. Czy biegły rewident może w opisanych okolicznościach wyrazić opinię z zastrzeżeniem?

Odpowiedź:
Nie. W sytuacji opisanej w pytaniu biegły rewident odstępuje od wykonania umowy, ponieważ nie istnieje przedmiot realizacji umowy tj. sprawozdanie finansowe w rozumieniu aktualnie obowiązujących przepisów prawa. (07.02.2019 r.)
Spółka akcyjna dla której wykonuję badanie rocznego sprawozdania finansowego zażyczyła sobie abym wydrukował i przekazał elektroniczne sprawozdanie z badania tylko w postaci papierowej (wydruk). Czy w świetle aktualnych przepisów jest to dopuszczalne?

Odpowiedź:
Nie. Sprawozdanie z badania sprawozdania finansowego spółki akcyjnej (jednostka wpisana do rejestru przedsiębiorców KRS) jest sporządzane i przekazywane w postaci elektronicznej. Jest to możliwe na nośniku elektronicznym (np. płyta CD) lub za pomocą kanałów komunikacji elektronicznej (np. e-mailem).
Należy pamiętać o odpowiednim sformułowaniu zapisów w tym zakresie w umowie o badanie sprawozdania finansowego. Rekomendujemy również uzgodnienie z klientem, kto otrzyma dokumenty będące rezultatem pracy biegłego rewidenta w postaci elektronicznej, lub na czyj adres poczty elektronicznej zostaną one przesłane. (07.02.2019 r.)
Czy w świetle aktualnie obowiązujących przepisów, wraz z elektronicznym sprawozdaniem z badania należy przekazać klientowi również zbadane sprawozdanie finansowe sporządzone w postaci elektronicznej, o którym biegły rewident wyraził swoją opinię?

Odpowiedź:
Tak. Rekomenduje się przekazywanie klientowi obu wymienionych dokumentów łącznie. Można to zrobić przykładowo na nośniku elektronicznym (np. płyta CD) lub za pomocą kanałów komunikacji elektronicznej (np. e-mail. Proponujemy rozważenie przekazywania klientowi kompletu dokumentów (sprawozdanie z badania wraz ze sprawozdaniem finansowym i sprawozdaniem z działalności i/lub z płatności – jeśli dotyczy) w postaci spakowanego (zip, z7, etc.) folderu podpisanego przez biegłego rewidenta kwalifikowanym podpisem elektronicznym dla jednoznacznej identyfikacji, że dokumenty te stanowią nierozłączny komplet zweryfikowany przez biegłego rewidenta. (07.02.2019 r.)
Czy sprawozdanie z badania i sprawozdanie finansowe, obydwa sporządzone w postaci elektronicznej, podlegają archiwizacji w dokumentacji badania w postaci papierowych wydruków?

Odpowiedź:
Nie. Zarówno sprawozdanie z badania jak i sprawozdanie finansowe w postaci elektronicznej podlegają archiwizacji w dokumentacji badania na nośniku elektronicznym (np. dysku twardym, płycie CD, pendrive, etc.) w postaci elektronicznej. Są to oryginały dokumentów. Wydruk postaci elektronicznej tych dokumentów stanowić będzie jedynie kopię oryginału. (07.02.2019 r.)
Czy przepisy prawa lub regulacje zobowiązują do wykorzystania jakiegoś konkretnego formatu dla elektronicznego sprawozdania z badania?

Odpowiedź:
Nie. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa sprawozdanie z badania sporządza się w postaci elektronicznej, tj. pliku, który można zapisać i odczytać za pomocą programu komputerowego. Przepisy nie określają szczególnego formatu sporządzenia sprawozdania z badania.

Rekomendujemy sporządzenie sprawozdania z badania tak jak dotychczas w edytorze tekstu (np. Word)
i zapisanie przygotowanego pliku w formacie pdf a następnie złożenie na tak przygotowanym pliku pdf kwalifikowanego podpisu elektronicznego przez biegłego rewidenta. Wówczas zachowana jest postać elektroniczna wymagana przepisami prawa. Nie wyklucza to możliwości zastosowania innych formatów do sporządzenia sprawozdania z badania, pod warunkiem, że zachowana jest postać elektroniczna. (07.02.2019 r.)
Czy za sprawozdanie z badania w postaci elektronicznej można uznać skan wykonany z wydrukowanego i podpisanego „ręcznie” sprawozdania z badania?

Odpowiedź:
Nie. Wydrukowanie i odręczne podpisanie sprawozdania z badania a następnie zrobienie jego skanu nie może być uznane za postać elektroniczną. Sprawozdanie z badania przygotowane w postaci elektronicznej wymaga złożenia na nim kwalifikowanego podpisu elektronicznego przez biegłego rewidenta. (07.02.2019 r.)
Czy firma audytorska powinna, dla klienta wpisanego do rejestru przedsiębiorców KRS, wydać 2 sprawozdania z badania: sprawozdanie z badania w wersji „papierowej” na papierze firmowym podpisane odręcznie przez kluczowego biegłego rewidenta oraz sprawozdanie z badania w postaci elektronicznej podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym?

Odpowiedź:
Nie. W aktualnie obowiązujących przepisach oryginałem sprawozdania z badania dla klienta będącego podmiotem wpisanym do rejestru przedsiębiorców KRS jest dokument w postaci elektronicznej podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym przez biegłego rewidenta. Wydruk takiego dokumentu będzie kopią oryginału. Sporządzenie sprawozdania z badania w wersji „papierowej” z odręcznym podpisem kluczowego biegłego rewidenta nie powinno być wydane klientowi wpisanemu do rejestru przedsiębiorców KRS. (07.02.2019 r.)
Czy nowe regulacje dotyczące sprawozdawczości finansowej wprowadziły jakieś zmiany w zakresie osób, jakie podpisują sprawozdanie finansowe lub liczby tych osób?

Odpowiedź:
Nie. W świetle aktualnie obowiązujących przepisów, analogicznie jak miało to miejsce dotychczas, sprawozdanie finansowe jest podpisywane przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz kierownika jednostki (wszystkie osoby w przypadku organu wieloosobowego).

Biegły rewident przed przystąpieniem do badania sprawozdania finansowego w postaci elektronicznej upewnia się, czy przekazane mu sprawozdanie finansowe zostało podpisane przez odpowiednie osoby i czy złożone podpisy są właściwe, w świetle regulacji ustawy o rachunkowości (kwalifikowany podpis elektroniczny lub profil zaufany ePUAP). Biegły rewident powinien zgromadzić w dokumentacji badania dowody tej weryfikacji. Sprawdzenie prawidłowości osób i ich podpisów jest możliwe w każdej aplikacji wykorzystywanej do składania podpisu elektronicznego lub na wybranych stronach internetowych, np. www.weryfikacjapodpisu.pl, www.epuap.gov.pl. (07.02.2019 r.)
Czy firma audytorska może ustalić w swoim systemie kontroli jakości, że biegli rewidenci działający w jej imieniu będą sporządzać dla wszystkich klientów sprawozdania z badania w formie elektronicznej i podpisywać je kwalifikowanym podpisem elektronicznym niezależnie od tego, czy klient jest czy nie jest podmiotem wpisanym do rejestru przedsiębiorców KRS?

Odpowiedź:
Tak. Mając na uwadze równorzędność podpisu elektronicznego i "tradycyjnego", w aktualnym stanie prawnym istnieje możliwość przyjęcia w firmie audytorskiej zasady sporządzania sprawozdań z badania w postaci elektronicznej z kwalifikowanym podpisem elektronicznym dla wszystkich klientów badania. Od dnia 1 października 2018 r. jednostki wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS mogą otrzymać od firmy audytorskiej tylko taką postać sprawozdania z badania, co nie oznacza, że nie może ona być zastosowana również w odniesieniu do innych jednostek, na zasadzie dobrowolności. (07.02.2019 r.)
Czy regulacje zmienionych standardów sprawozdawczości z badania przewidują możliwość kształtowania układu sprawozdania z badania w dowolny sposób?

Odpowiedź:
Nie. Układ sprawozdania z badania nie ma charakteru dobrowolnego. Jego określają standardy badania, w tym w szczególności zmienione standardy badania z grupy „7” (przyjęte do stosowania uchwałą KRBR nr 2039/37a/2018 z dnia 19 lutego 2018 r. w sprawie krajowych standardów badania (700 (Z), 701, 705 (Z), 706 (Z), 720 (Z), 260 (Z), 570 (Z)).

Zasadniczo, KSB 700(Z) przewiduje podział sprawozdania z badania na dwa segmenty wyodrębnione podtytułami “Sprawozdanie z badania sprawozdania finansowego” (A) oraz “Sprawozdanie na temat innych wymogów prawnych i regulacyjnych” (B) podkreślając rozdzielenie wypowiedzi biegłego rewidenta na temat sprawozdania finansowego od wypowiedzi na temat ewentualnych innych obowiązków, jakie na nim ciążą w świetle obowiązujących przepisów, a które nie dotyczą bezpośrednio sprawozdania finansowego. Podział ten jest zbędny gdy na biegłym rewidencie nie ciążą dodatkowe obowiązki sprawozdawcze, ponad te dotyczące sprawozdania finansowego. Wówczas segment B, w tym jego tytuł, jest pomijany.

Dodatkowe informacje na temat zawartości poszczególnych sekcji sprawozdania z badania można znaleźć
w Alercie BADANIE 2018. (07.02.2019 r.)
Czy nastąpiły jakieś zmiany w opinii biegłego rewidenta w zmienionych standardach badania

Odpowiedź:
Tak. W zmienionych standardach badania z grupy „7” dotyczących sprawozdawczości z badania opinia na temat zbadanego sprawozdania finansowego, stanowiąca jeden z akapitów sprawozdania z badania, jest:
a) zamieszczana jako pierwszy element (sekcja) sprawozdania z badania,
b) oznaczona odpowiednim nagłówkiem, jednoznacznie wskazującym rodzaj wyrażonej opinii.
W przypadku gdy biegły rewident wyraża opinię bez zastrzeżeń, sekcja opisywana jest nagłówkiem „Opinia”, jeżeli biegły rewident wyraża opinię inną niż bez zastrzeżeń, sekcja ta przyjmuje odpowiednio tytuł: „Opinia z zastrzeżeniem”, „Opinia negatywna” lub „Odmowa wydania opinii”.

Sekcja opinia dodatkowo:
1) identyfikuje jednostkę, której sprawozdanie finansowe zostało zbadane,
2) stwierdza, że sprawozdanie finansowe zostało zbadane,
3) identyfikuje tytuł każdego składnika składającego się na sprawozdanie finansowe,
4) odnosi się do not, w tym do podsumowania znaczących zasad (polityk) rachunkowości, oraz
5) określa datę lub okres sprawozdawczy objęty każdym ze składników wchodzących w skład sprawozdania finansowego.

(07.02.2019 r.)

Zapisz się na newsletter

Jeżeli chcesz otrzymywać wiadomości o bieżącej działalności PIBR, przejdź do strony z zapisami.

Masz pytania dotyczące strony?
zadzwoń
728 871 871
napisz
strona@pibr.org.pl